FRANCZYZA – CO TO JEST?

W ostatnich kilku dekadach przedsiębiorcy na całym świecie coraz chętniej sięgają po gotowe strategie biznesowe i rozwiązania sprzedażowe, opracowane przez inne firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej. Taki model współpracy nazywany jest franczyzą (z jęz. fr. franchise: zwolnienie z opłaty) i przynosi wiele korzyści zarówno franczyzobiorcy, jak i franczyzodawcy. Na czym polega franczyza, co to jest, jakie są jej zalety oraz rodzaje? Na te pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Definicja franczyzy

Franczyza jest jedną z wielu form współpracy biznesowej między przedsiębiorcami i oznacza zgodę na posługiwanie się określonym znakiem firmowym w zamian za część zysków ze sprzedaży towaru lub usługi, oznaczonej tym znakiem. W umowie franczyzowej stronami są: franczyzobiorca, czyli niezależny podmiot upoważniony do korzystania ze znaku firmowego oraz franczyzodawca – właściciel know-how, a także autorskiego modelu zarządzania marką (lub wieloma markami).

Jak rozumieć pojęcie franczyza, co to w praktyce oznacza? Model franczyzowy polega na obustronnej współpracy partnerów biznesowych i wspólnym działaniu, ukierunkowanym na optymalizację zysków oraz rozpoznawalność danej marki w skali lokalnej, a następnie globalnej. Franczyzodawca dzieli się z franczyzobiorcą wiedzą, doświadczeniem oraz własnością materialną i intelektualną: zarówno znakiem firmowym, jak i nabytymi prawami autorskimi, nazwami handlowymi, patentami lub wypracowanymi systemami sprzedaży czy kanałami dystrybucji produktu bądź usługi.

Krótka historia franczyzy

Idea franczyzy nie jest koncepcją nową, a pierwsze formy tego typu współpracy pojawiły się już w średniowiecznej Francji doby feudalizmu. Na masową skalę umowy o charakterze franczyzowym obowiązywały w epoce wielkich odkryć geograficznych oraz kolonizacji Ameryki i Afryki. To właśnie wtedy pierwsze grupy kupieckie zaczęły płacić daniny w formie pieniężnej lub materialnej, w zamian za opiekę oraz możliwość rozwijania działalności pod patronatem króla.

Intensywny rozwój franczyzy nastąpił w pierwszej połowie dwudziestego wieku, w Stanach Zjednoczonych. To właśnie tam powstały takie sieci, jak: A&W Restaurants, Inc. (założona w 1919 r.) czy InterContinental Hotels & Resorts (początek działalności w 1946 r.). Ten nowoczesny model biznesowy w Polsce rozwinął się dopiero po 1989 r., a wraz z końcem epoki komunizmu na rodzimym rynku zaczęły pojawiać się takie sieci, jak: Trussardi – modowy gigant z 100-letnią historią czy popularne restauracje McDonald`s.

Jakie branże stosują model franczyzowy?

Franczyza jest rozwiązaniem, które sprawdza się w wielu różnych branżach. Model ten chętnie wybierają restauratorzy, właściciele sklepów wielobranżowych, inwestorzy związani z przemysłem, modą, doradcy finansowi, ubezpieczyciele oraz bankierzy. W ramach franczyzy funkcjonują również salony samochodowe, obuwnicze, stacje paliw, sklepy z tekstyliami i kawiarnie.

Liczba różnych podmiotów, rozpoczynających współpracę na zasadzie franczyzy rośnie w Polsce każdego roku. Model franczyzowy nieustannie ewoluuje wraz z pojawianiem się nowych marek na lokalnym oraz globalnym rynku. Obecnie wielu franczyzobiorców znaleźć można również wśród firm kurierskich, telekomunikacyjnych, finansowych, związanych z obrotem nieruchomościami, a także z usługami drukarskimi.

Rodzaje franczyzy

Wiemy już, co to jest franczyza i w jakich branżach najczęściej występuje. Pora, by dowiedzieć się, jakie są jej główne rodzaje. Istnieje kilka podziałów umów franczyzowych – mogą się one dzielić ze względu na:

• specyfikę prowadzonej działalności – franczyza handlowa lub usługowa,
• strukturę (metodę organizacji) – franczyza wielokrotna, bezpośrednia, masterfranczyza i przedstawicielstwo regionalne,
• specyfiki know-how: franczyza dystrybucji produktu lub koncepcji funkcjonowania działalności.

Podstawowy podział na franczyznę hadlową i usługową jest bardzo prosty i nie wymaga dodatkowych wyjaśnień. Złożonym zagadnieniem jest natomiast podział franczyzy ze względu na strukturę. W tym modelu  istnieją różne warianty współpracy: wariant bezpośredni oznacza umowę pomiędzy franczyzobiorcą a franczyzodawcą, wariant wielokrotny polega zaś na budowie systemu jednostek terenowych. Masterfranczyza uprawnia franczyzobiorcę do prowadzenia biznesu na wyłączność na danym terenie, a przedstawicielstwo regionalne stanowi formę wsparcia oraz nadzoru franczyzy.

Czym jest franczyza bezpośrednia?

W Polsce i na świecie największą popularnością wśród początkujących i średniozaawansowanych inwestorów cieszy się prosty model franczyzy bezpośredniej. W tym modelu biznesowym nie ma żadnych osób ani firm pośredniczących, a za merytoryczne wsparcie, doradztwo, nadzór nad funkcjonowaniem jednostki terenowej oraz dostarczenie know-how odpowiada wyłącznie franczyzodawca.

Model bezpośredniej franczyzy cieszy się niegasnącym zainteresowaniem przedsiębiorców, ponieważ umożliwia dynamiczny przepływ informacji pomiędzy stronami umowy, w tym – bezpośredni kontakt z twórcami danej marki, produktu lub usługi, którzy, jak nikt inny, potrafią wdrożyć początkującego franczyzobiorcę w specyfikę danej branży, rynku oraz grup docelowych odbiorców.

Korzyści franczyzobiorcy

Dzięki franczyzie przedsiębiorcy otrzymują gotowy, sprawdzony pomysł na biznes i kompleksowe wsparcie na każdym etapie prowadzenia nowego biznesu. Najważniejszą wartością tego modelu sprzedażowego jest pakiet know-how franczyzodawcy, czyli rozległa wiedza specjalistyczna z zakresu sprzedaży, marketingu, zarządzania personelem oraz finansami placówki franczyzowej. Obok know-how inwestor otrzymuje na start wiarygodny, rozpoznawalny znak towarowy, co ułatwia mu dotarcie do potencjalnego odbiorcy.

Franczyzobiorca nie musi tracić czasu na budowanie marki od podstaw, szukać dostawców czy negocjować z nimi zasady współpracy. W ramach współpracy biznesowej otrzymuje licencję i gotowe strategie biznesowo-marketingowe, może więc sprawnie rozpocząć swoją działalność, bez większego ryzyka. Mając do dyspozycji sprawdzone schematy działania oraz wypracowaną renomę marki, inwestor nie traci cennego czasu ani kapitału na działania promocyjne, służące jej identyfikacji.

Co zyskuje franczyzodawca w ramach współpracy?

Umowa franczyzy ma jeden, nadrzędny cel, jakim jest poszerzanie świadomości marki u aktualnych oraz potencjalnych klientów. Wraz z rozwojem sieci sprzedaży, marka staje coraz bardziej rozpoznawalna, co pozytywnie wpływa na jej wiarygodność oraz przyczynia się do wzrostu jej konkurencyjności na lokalnym i globalnym rynku. Ten model współpracy opiera się na poszanowaniu wzajemnych interesów oraz wartości, istotnych zarówno dla franczyzodawcy, jak i franczyzobiorcy.

Współpraca franczyzowa pozwala twórcom danej marki sprawnie kształtować sieć dystrybucji dóbr lub usług, opartą o spójny, jednolity system zarządzania i wyszkoloną kadrę menadżerów. To właśnie lokalni przedsiębiorcy, dążący do samorozwoju i osiągnięcia sukcesu w sferze zawodowej, stanowią rdzeń franczyzy i największą, niematerialną wartość, jaką otrzymują franczyzodawcy bezpośrednio po podpisaniu umowy.

Franczyza renomowanych marek modowych z GPoland

Jedną z pierwszych firm, oferujących nowoczesne modele współpracy franczyzowej na terenie Polski już od 1993 roku była agencja  GPoland – firma, która wystartowała na rodzimym rynku jako monobrandowe salony włoskich marek odzieżowych. Obecnie GPoland to wyspecjalizowana agencja modowa, zapewniająca merytoryczne wsparcie wszystkim inwestorom, ukierunkowanym na rozwój biznesu oraz promocję znanych, międzynarodowych marek.

Agencja GPoland reprezentuje ponad 80 renomowanych, światowych marek premium, takich jak: Trussardi, Armani Exchange, Babylon, Patrizia Pepe, Gas, Jijil, Emporio Armani, Gaudì, Pinko czy Twinset. W jej portfolio znajdują się również marki Denim czy brandy z sektora Fast Fashion. Dzięki wsparciu firmy początkujący przedsiębiorcy branży modowej zyskują know-how oraz dostęp do wysokiej jakości, sprawdzonych i oryginalnych towarów, pochodzących z najlepszych kanałów dystrybucji.

Modele franczyzowe GPoland

GPoland nieustannie się rozwija, a wraz z nią rozrasta się kadra profesjonalnych menadżerów, których zadaniem jest dobór optymalnej formy współpracy biznesowej, dopasowanej do indywidualnych potrzeb kontrahenta. Agencja aktywnie pomaga swoim franczyzobiorcom, dając im szeroki wybór różnych rozwiązań, w tym: opcję sklepu monomarkowego, multimarkowego oraz autorskiego modelu Made in G, w którym sprzedawane są marki premium.

Franczyzobiorcy GPoland mają różne możliwości rozwoju butiku pod nazwą Made in G, mogą wyspecjalizować się w konkretnym rodzaju asortymentu lub marce, która interesuje ich najbardziej. W ramach prowadzonej działalności firma opracowała kilka nieszablonowych wariantów sprzedaży, stworzonych z myślą o wymagającym konsumencie. W ten sposób powstała między innymi marka Made in G, czyli 4 rodzaje ekskluzywnych sklepów odzieżowych:

• Made in G (z luksusowymi produktami klasy premium),
• Made in G Denim (z casualową kolekcją marek Denim),
• Made in G Accessories (z akcesoriami oraz obuwiem),
• Made in G Fast Fashion (z asortymentem odzież typu fast fashion).

Zalety franczyzy GPoland

Po wybraniu określonego modelu współpracy franczyzobiorca uzyskuje zaawansowaną pomoc specjalistów z GPoland, którzy wspierają go zarówno w wyborze lokalizacji lokalu, jak i rozwiązywaniu różnych, bieżących problemów, negocjacji z najemcą, wyposażeniem sklepu oraz jego zatowarowaniem. Szkoleniowcy GPoland przekazują przedsiębiorcy specjalistyczną wiedzę z zakresu technik sprzedażowych, rekrutacji pracowniczych oraz visual merchandisingu.

Wsparcie PR-owe i marketingowe franczyzodawcy, jakim jest GPoland, obejmuje wiele działań o zasięgu lokalnym lub globalnym, dopasowanym do specyfiki potrzeb franczyzobiorców. Agencja od kilku dekad regularnie, z powodzeniem organizuje kampanie prasowe i outdoor`owe, prezentacje produktów, showroom, a także różnego rodzaju działania mikromarketingowe, mające na celu wzmacnianie świadomości marki bądź wprowadzanie na rynek zupełnie nowych, nieznanych dotąd, prestiżowych marek zagranicznych.